山的那边 (2)

.18غۇنچەمزۇنۇنقادىرئىككىنچىدەرىسسائىتى2017-يىلى5-ئاينىڭ9-كۈنىمۇھىمنۇقتا:تېكىستتىكىۋەقەلىكھەمپېرسۇناژلارنىڭئىسمىنىئەستەساقلىۋېلىشئەسەردىكىپېرسۇناژلارئوبرازىنىتەھلىلقىلىش.قىيىننۇقتا:چۈشۈنىكسىزسۆز-جۇملىلەرنىڭمەنىسىنىبىلىۋېلىشپېرسۇناژلارنىخارەكتىرىۋەئەسەردەتۇتقانئورنىجەھەتتنپەرقلەندۈرەلەيدىغانبولۇشدەرستىپى،تېكىستدەرسىمۇھىمنۇقتاۋەقىيىننوقتىلارنىھەلقىلىشئۇسۇلى؛ئۈلگەئارقىلىقيېتەكلەش،كىتابكۆرۈشكەيىتەكلەشئۇسۇلى،سۆزلەپچۈشەندۈرۈشئۇسۇلى،مەشىقۋەمۇلاھىزىگەتەشكىللەشمەشىقئارقىلىقمۇستەھكەملەشئۇسۇللىرىنىزىچبىرلەشتۈرۈپ،دەرىسنىڭئاساسىمەزمۇنىيەتكۈزۈلىدۇ.ئوقۇتۇشقوراللىرى:دەرسلىككىتاب،دەرسلايىھەسى،كۆپۋاسىتىلىقئوقۇتۇشئۈسكۈنىلىرىئوقۇتۇشجەريانى:مىللەتلەرئىتتىپاقلىقىتەربىيسىمەزمۇنى:مىللەتنىڭشەكىللىنىشىۋەتەرەققىياتىمىللەتبولسائىنسانلارتارىخېجەرياندائورتاقتىل،ئورتاقرايۇن،ئورتاقئىقتسادىتۇرمۇشنېشەكللەندۈرگەنئورتاقمەدەنىيەتتكېئورتاقپسخىكا ساپاسنېئىپادىلەيدىغانمۇقىمبولغانئورتاقگەۋدە.ھازىردۇنيادا2000دىنئارتۇقمىللەتبار.دۆلىتىمىزدە56مىللەتباربولۇپ،بۇمىللەتلەرقەدىمدىنتارتىپياشاپئۆتكەن،مىللەتلەرنىڭئۆز-ئارايۆتكىلىشۋەقوشۇلۇشجەرياندابىرلىكتەتەرەققىىقىلغان.تەييارلىقسىناقسۇئالى(1)بوشئورۇننىتولدۇرۇڭ.زۇنۇنقادىرى1911-يىلى((ۋىلايىتىنىڭ()ناھىيىسىدەكەمبەغەلئائىلىدەدۇنياغاكەلگەن،ئۇنىڭبالىلىقۋەئۆسمۈرلۈكدەۋرى()جەھەتتەگۇمرانبولۇشقا،تۇرمۇشجەھەتتە()يۈزلەنگەنئۇيغۇريېزىلىرىدائۆتكەن.(2)«غۇنچەم»ناملىقئەسەرنىڭئاپتۇرىــــــــــ،ژانىرىـــــــــ.(3)دراما-رىيالتۇرمۇشتىكىپىرسۇناژلارنىڭخاراكتىرى،ۋەقەلىكتەرەققىياتىنىئارتىسلارنىڭــــــــۋەــــــــئارقىلىقئىپادىلەيدۇ.(4)«غۇنچەم»دىرامىسى1942-يىلىيېزىلغان،ـــــپەردە،ـــــكۆرىنىشتىنتەركىپتاپقان.(5)«غۇنچەم»دىرامىسىئەينىدەۋىردىكىرىياللىقنىــــــبىلەنئەكىسئەتتۈرگەن.2)توغراجاۋاپنىتاللاشسوئاللىرى(1)«غۇنچەم»درامىسى1933-يىلىشىنجاڭنىڭھۆكۈمرانىشىڭشىسەيدەۋرىدەخەلقئاممىسىماددىۋەمەنىۋىزۇلۇمدەستىدىن()Aئاچلىقتاھاياتىدىنئايرىلغانتارىخىدەۋىرنىئارقاكۆرىنىشقىلغان.Bئۆزىنىڭتەقدىرىنىئۆزگەرتىشنىئويلاشقاجۈرئەتقىلالمىغانتارىخىدەۋىرنىئارقاكۆرىنىشقىلغان.Cيۇرتىدىنئايرىلغانتارىخىدەۋىرنىئارقاكۆرىنىشقىلغان.)توغراجاۋاپنىتاللاشسوئاللىرى (2)دەرىسلىككەكىرگۈزۈلگەن«غۇنچەم»درامىسىداغۇنچەم()Aئىچىنىشلىقجانئۈزىدۇ.Bنۇرۇمبىلەنقېچىپكېتىدۇ.Cشاڭيۇنىڭئوغلىسىيتماڭقابىلەنتويقىلىپخاتىرخەمكۈنكۆچۈرىدۇ.يىڭىدەرىسكەباشلاپكىرىشئەسەردىكىئىجابىيۋەسەلىبىيپىرسۇناژلارنىئايرىپچىقىشقايىتەكلەشئاساسىدايىڭىدەرىسكەباشلاپكىرىمەن.ئاپتورھەققىدەتونۇشتۇرۇشئېلىپبېرىلىدۇ.ئاپتورھەققىدەزۇنۇنقادىر(1911-1989)20-ئەسىرئۇيغۇرھېكايىچىلىقىۋەدىرامىچىلىقىنىڭئاساسچىسى.ئۇنىڭ«چېنىقىش»،«ماغدۇركەتكەندە»ناملىقھېكايىلىرى؛«غۇنچەم»،«گۈلنىسا»قاتارلىقدىرامىلىرىمەشھۇر. پېرسۇناژئىسمىخاراكتېرخاراكتېرئالاھىدىلىكىخاراكتېرىنىڭيارىتىلىشىغۇنچەمئىجابىيئىسيانكار،مۇھەببەتكەسادىق،قەيسەر،سىنپىىزىددىيەتلەرنىڭماھىيىتىنىچۈشەنمەيدۇغۇنچەمنىڭدىئالوگىۋەمۇنۇلۇگى،شەرۋانىنىڭتىلتەسۋىرىنۇرۇمئىجابىيزۇلۇمنىڭھەقىقىيماھىيىتىنىچۈشىنىپكۈرەشكەئاتلانغان،قەيسەر،ۋاپادارنۇرۇمنىڭدىئالوگىۋەمۇنۇلۇگى،مەشرەپنىڭمۇنۇلۇگىشەرۋانسەلبىيئەخلاقسىز،رەھىمسىز،بىشەمشەرۋانىنىڭدىئاوگى،ھاشىمباينىڭمۇنۇلۇگى،مەشرەپۋەپاتەمخانىڭتىلتەسۋىرىئۆمەرشاڭيۇسەلبىيزالىم،نەپسانىيەتچى.ھىيلىگەر،ئەزگۈچىئۆمەرشاڭيۇنىڭدىئالوگى،ھاشىمباينىڭمۇنۇلۇگىرىيالتۇرمۇشتىكىپىرسۇناژلارنىڭخاراكتىرى،ۋەقەلىكتەرەققىياتىنى پاتەمخان:مەزلۇم،بىچارىلارنىڭبوزەكقىلىنغانلىقىنىكۆرسەچىداپتۇرالمايدىغان،بېشىدىنكۆپئىسسىق-سوغۇقلارئۆتكەنئاقكۆڭۈلئانىلارنىڭ،ھۆكۈمرانلارتەرىپىدىنئۆمۈربويىبوزەكقىلىنغان،ئىزىلگەنئاياللارنىڭئوبرازى.سىيت:ئوغۇلبالىچىلىقتىنقىلچەئەسەريوق،ئاجىزلارنىبوزەكقىلىپ،يامانلارغاخوشامەتقىلىدىغانناچارتەبىئەتلىك،يارىماسكىشىلەرنىڭئوبرازى.باسىت:خوشامەتچى،شاڭيۇغاياخشىكۆرىنىشئۈچۈنھەرقانداقيامانلىقنىقىلىشقاچىدايدىغانناچارتەبىئەتلىكغالچىلارنىڭئوبرازى.داراممادىگىنىمىز:ئارتىسلارنىڭدىئالوگىۋەھەرىكىتىئارقىلىقئىپادىلەيدىغان،ئىپادىلىگەنزىدىيەت-توقۇنۇشىكەسكىن،تىلىئىخچام،جانلىق،چۈشىنىشلىك،مەنالىق،جەلىپقىلارلىقسەھنەئەسىرىدىنئىبارەت.غۇنچەمداراممىسىنىڭمەزمۇنى:سىدىقاخۇنئۆلۈپكەتكەندىنكىيىن،زورىخانيالغۇزقىزىغۇنچەمبىلەنقالىدۇۋەتىرىشىپ-تىرمىشىپتىرىكچىلىكقىلىدۇ.لىكىن،يەرلىكھاكىملارنىڭزۇلمىۋەئۈزۈلدۈرمەيكېلىۋاتقانئالۋاڭ-ياساقبۇيۆلەكسىزئائىلىنىپەقەتتىنىچياشىغىلىقويمايدۇ.ئۆيدەئەركىشىبولمىغانلىقتىنھەردەرىجىلىكھۆكۈمرانلاربۇئائىلىگەئىغىركۈلپەتلەرنىسالىدۇ.زورىخانئۆزىنىڭياشىنىپقالغانلىقى،كىسەلچانلىقى،غۇنچەمنىڭنۇرۇمغابولغانمۇھەببىتىنىكۆزدەتۇتۇپ،بۇلارنىڭتويىنىقىلىۋىتىپخاتىرجەمبولۇشنىئويلىغانبولسىمۇ،ئەل-يۇرتئالدىداچوڭتويقىلىشخىيالىدابولغاچقاتويئىشىئارقىغاسۈرۈلۈپكېتىدۇ.مۇشۇنداقپەيتتەئاچكۆز،ھىلىگەرئۆرمەرشاڭيۇيامانغەرەزدەنۇرۇمنىيىللىقچىلىققائېلىشيولىبىلەنمەھەللىدىنيىراقلاشتۇرۇپ، غۇنچەمنى4-خوتۇنلۇققائېلىپ،زورىخاننىڭمال-مۈلكىۋەئالمىلىقبېغىنىئىگەللىۋالماقچىبولىدۇ.بىراقشاڭيۇنىڭچوڭخوتۇنىشەرۋانىخانكۈندەشلىكتۈپەيلىدىنبۇئىشقايولقويماي،غۇنچەمنىئوغلىسىيتقائېلىپبېرىشنىپېلانقىلىدۇ.بۇكۈنلەردەزورىخانئالەمدىنئۆتىدۇ.شاڭيۇمۇزورىخاننىڭئۆلۈمىنى355سەركۈمۈشخەجلەپئۇزاتتىم،دەپئۇنىڭمال-مۈلكى،باغ-زىمىنىنىئىگەللىۋىلىپ،غۇنچەمنىئۆيىگەئاپىرىۋالىدۇ.جادۇگەرشەرۋانغۇنچەمنىرەھىمسىزلارچەخورلايدۇۋەلايغەزەلئوغلىسىيتماڭقىغانىكاھلاپقويىدۇ.تويئاخشىمىنۇرۇمسىنىپىيقىرىندىشىپاتەمخاننىڭياردىمىدەغۇنچەمنىئېلىپقاچىدۇ،نۇرۇمغايىللىقچىلىقتابىرگەتۇرغانتۇرغانبىلەنئامانتايياردەمقىلىدۇ،لىكىنئۇلارتۇتۇلۇپقالىدۇ.نۇرۇم،تۇرغان،ئامانتايلارشەنگەنيامۇلىغاقامىلىدۇ.غۇنچەمشاڭيۇئائىلىسىگەقايتۇرۇپكېلىنىدۇ.دەرت-ئەلەم،زۇلۇم،خورلىنىشتۈپەيلىدىنغۇنچەمسىلكىسىلىگەگىرىپتاربولىدۇ.ئۇنىڭئۈستىگەسىيتغۇنچەمنىئۇرۇپنىمجانقىلىپقويىدۇ.پاتەمخانۋەئۇنىڭئوغلىمەشرەپبىرتىيىنھەقبېرىلمەيقوغلىۋىتىلىدۇ.سۆرۈنتەلەتبۇئائىلىدەغۇنچەميالغۇقالىدۇۋەباغقاتاشلىۋىتىلىدۇ.ئۇنىڭكىسىلىئاخىرقىباسقۇچقابېرىپقالغانبولسىمۇ،نۇرۇمغاتارتىشىپكۆزىيۇمۇلمايدۇ.بۇپەيتتەنۇرۇمسەبداشلىرىبىلەنتۇرمىدىنقىچىپكېلىدۇۋەغۇنچەمنۇرۇمنىڭقولىداجانئۈزىدۇ.مۇستەھكەملەشمەشىقىدىراممىدىكىئىجابىيپىرسۇناژلارنىكۆرسىتىڭ؟دىراممىدىكىسەلىبىيپىرسۇناژلارنىكۆرسىتىڭ؟نۇرۇمئوبرازىنىتەھلىلقىلىڭ؟تاپشۇرۇق:شەرۋانبىلەنغۇنچەمگەرچەبىردەۋىردەياشىغانئىككىسىنىپقاتەۋەبولسىمۇ،ئۇلاريەنىلائايال،سىزبۇئىككىئايالنى ئاياللىقپەزىلەتنۇقتىسىدىنسېلىشتۇرۇپتەھلىلقىلىڭھەمدەسىزياشاۋاتقانرىئاللىققاتەدبىقلاپقارىشىڭىزنىشەرھىلەپبىرپارچەيېزىڭ.دوسكالايىھەسى:غۇنچەمزۇنۇنقادىرىغۇنچەمــئىسيانكار،مۇھەببەتكەسادىق،قەيسەر،سىنپىىزىددىيەتلەرنىڭماھىيىتىنىچۈشەنمەيدۇ.نۇرۇمــزۇلۇمنىڭھەقىقىيماھىيىتىنىچۈشىنىپكۈرەشكەئاتلانغان،قەيسەر،ۋاپادارشەرۋانــئەخلاقسىز،رەھىمسىز،بىشەمئۆمەرــزالىم،نەپسانىيەتچى.ھىيلىگەر،ئەزگۈچىدەرىستىنكىيىنكىقايتائويلىنىش